Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Capilàri
Adiantum capillus-veneris
Pteridaceae Adiantaceae
Autre noum : Capilèro.
Noms en français : Capillaire, Cheveu-de-Vénus.
Descripcioun :La capilàri trachis sus li roucas tressusant e proche de font, dins d'endré bagna. Fai de foundo primo e descoupado que dounon d'èr à de ventau. Lis espourange negre vènon sus li bord de dessouto di foundo.
Usanço :La capilàri es anti-enflamativo, èi majamen vertuouso contro li bouchito e li proublèmo urinàri (anti-cal). Se pren en tisano de planto entiero tres cop pèr jour.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 35 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Adiantum
Famiho : Pteridaceae
Famiho classico : Adiantaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Roucas tressusant
- Font
- Pous
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Adiantum capillus-veneris L., 1753